download
Το κειμενο εναι του Κώστας Σακκαλή
Στις αρχές του 1966 η λέξη «ψυχεδέλεια» ήταν ακόμα άγνωστη στο ευρύ κοινό και σίγουρα άσχετη με τη μουσική, οι Beatles είχαν ήδη κατακτήσει τον κόσμο και με το "Rubber Soul" ξεκινούσαν τις πραγματικά ποιοτικές δουλειές τους και στο Τέξας μπορούσαν να σε πυροβολήσουν αν ήσουν άντρας με μακριά μαλλιά ή κοπέλα με κοντή φούστα. Κι όμως το ημερολόγιο έγραφε Ιανουάριος του '66 όταν μία ηλεκτρική κανάτα, μία γρέζα κιθάρα και κυρίως μία λυσσασμένη φωνή ούρλιαζαν "You 're Gonna Miss Me" και συνέπαιρναν όλο το Austin.
13th Floor Elevators
Η ιστορία ξεκινάει στην πραγματικότητα λίγο πιο πριν, όταν ο Roger Kynarg Erickson αποφασίζει να εγκαταλείψει το συγκρότημά του, The Spades, στο οποίο έπαιζε κιθάρα και τραγουδούσε. Η πρόσκληση ήρθε ένα βράδυ από τον μεγαλύτερό του, Tommy Hall (o Roky ήταν 17 και ο Hall 22), όταν τον είδε στη σκηνή κάποιου τοπικού club. Αρχικά η ιδέα ήταν ότι ο 17χρονος θα συνδυαζόταν με ένα άλλο τοπικό συγκρότημα, τους Lingsmen, κάτω από την εποπτεία και καθοδήγηση του Hall. Ο τελευταίος, όμως, χωμένος βαθιά στην κουλτούρα του (νόμιμου ακόμα τότε) LSD αλλά και αρνητικός στο να κρατήσει έναν πιο παθητικό ρόλο, δε μπορούσε να συγκρατηθεί στις πρόβες του συγκροτήματος και, καθώς δε γνώριζε κάποιο όργανο, αυτοσχεδίασε με μία πήλινη κανάτα ως πνευστό (μέχρι τότε υπάρχει αντίστοιχο προηγούμενο μόνο σε skiffle μπάντες) και ένα μικρόφωνο, πράξη που μελλοντικά θα σήμαινε την πιο παράξενη και απόκοσμη ενορχήστρωση που θα μπορούσε να φανταστεί το rock. Έτσι διαμορφώθηκε η σύνθεση των 13th Floor Elevators, που εκτός των προαναφερθέντων, περιελάμβανε τους Benny Thurman, John Ike Walton και Stacy Sutherland, σε μπάσο, drums και κιθάρα αντίστοιχα.
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image001.jpg)
Η σχετική τοπική επιτυχία τους επιβεβαιώνεται όταν ο παραγωγός Gordon Bynum τους καλεί να ηχογραφήσουν ένα 45άρι για τη νεοσύστατη εταιρία του. Αυτό θα είναι το θρυλικό "You 're Gonna Miss Me", ένα από τα τραγούδια που στιγμάτισαν τη δεκαετία και συμπεριλαμβάνεται σε κάθε αντίστοιχη λίστα που σέβεται τον εαυτό της. Στην πραγματικότητα, δεν αποτελεί νέα σύνθεση, αλλά τραγούδι που ο Erickson εκτελεί από την εποχή των Spades και μάλιστα είχε ήδη ηχογραφήσει μία εκδοχή του. Η εκδοχή των Elevators είναι όμως ασύγκριτη. Πέρα από τις αρχετυπικές garage κιθάρες των Erickson και Sutherland και τον απροσδιόριστο ρυθμό του jug του Hall, αυτό που κλέβει την παράσταση είναι τα πρωτο-punk αλλά με επιρροές από blues και soul φωνητικά του Erickson, που μπορούν να συγκριθούν σε φρενίτιδα μόνο με την ορμητική φυσαρμόνικα του ίδιου, που ουσιαστικά κλείνει το κομμάτι. Στην άλλη πλευρά του δισκίου περιλαμβανόταν η σύνθεση των Hall/Sutherland, "Tried To Hide".
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image002.jpg)
Η μεγάλη επιτυχία του δίσκου στην περιοχή του Austin δε θα ξεφύγει της προσοχής της International Artists, που θα υπογράψει αμέσως το συγκρότημα και θα επανεκδώσει το single, σε ευρύτερη αγορά αυτή τη φορά, με αποτέλεσμα την επιτυχία του ακόμα και σε περιοχές εκτός Τέξας και κυρίως, ίσως, στον κόλπο του San Fransisco, που ήδη είχε αρχίσει να διαμορφώνεται ένας καλλιτεχνικός πυρήνας. Ο δίσκος που θα κυκλοφορήσει θα τιτλοφορείται "The Psychedelic Sounds Of The 13th Floor Elevators" και αυτό από μόνο του αποτελεί μία ολόκληρη ιστορία. Βλέπετε, το Νοέμβριο του 1966, όταν και κυκλοφόρησε, σημειώθηκε και η κυκλοφορία άλλων δύο δίσκων που συμπτωματικά (;) περιλαμβάνουν τη λέξη «psychedelic» στον τίτλο τους για πρώτη φορά. Είναι το "Psychedelic Lollipop" των Blues Magoos και το "Psychedelic Moods" των The Deep, με το τελευταίο πάντως να κερδίζει στο νήμα τα άτυπα πρωτεία. Για την ιστορία, η λέξη αυτή πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον ψυχίατρο Humphrey Osmond σε μία συζήτησή του με τον έτερο ερευνητή των παραισθησιογόνων ουσιών, Timothy Leary, σε μία προσπάθειά τους να περιγράψουν την επίδρασή τους στον άνθρωπο. Πρότεινε λοιπόν ο δεύτερος: «To make this mundane world sublime, take half a gram of phanerothyme», για να αποκριθεί ο πρώτος: «To fathom Hell or soar angelic, just take a pinch of psychedelic». Γιατί σας τα λέμε αυτά; Μα γιατί οι ψυχότροπες ουσίες και κυρίως το LSD θα γίνουν η καθημερινότητα του συγκροτήματος και θα παίξουν το ρόλο τους στην ιστορία του Roky (όπως κυκλοφορεί πλέον, συνδυάζοντας τα δύο ονόματά του).
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image003.jpg)
Τα προβλήματα με τα ναρκωτικά και με το νόμο έχουν ήδη ξεκινήσει. Σε μία επιδρομή στο σπίτι του Hall, όπου το συγκρότημα περνούσε τον καιρό του, συλλαμβάνονται για κατοχή μαριχουάνας. Στο Τέξας του τότε αυτό θα ήταν αρκετό για κάμποσα χρόνια πίσω από τα κάγκελα, αλλά τη γλιτώνουν από κάποιο γραφειοκρατικό λάθος. Συγκεκριμένα, στην αστυνομική αναφορά γράφτηκε ότι «μικρή ποσότητα του ναρκωτικού ελέγχθηκε», το οποίο παρεξηγήθηκε ως «μικρή ποσότητα του ναρκωτικού βρέθηκε». Τη γλίτωσαν με αναστολή. Όλα αυτά κάπου αποδείχθηκαν παραπάνω από ό,τι μπορούσε να αντέξει ο drummer Walton και ο μπασίστας Thurman, που αποχωρούν για να αντικατασταθούν από τους Danny Thomas και Dan Galindo αντίστοιχα.
Η δεύτερη δουλειά τους με τίτλο "Easter Everywhere" θεωρείται από πολλούς πιο μεστή και η πεμπτουσία του ήχου τους. Βουτάνε περισσότερο στην ψυχεδέλεια και απομακρύνονται από το garage, όπως αποδεικνύει και το 8λεπτο αριστούργημά τους, "Slip Inside This House". Η φωνή του Roky εξακολουθεί να μαγεύει με την ερμηνεία της και αν αυτό κάπου είναι ολοφάνερο είναι στην καταπληκτική διασκευή στο "It's All Over Now Baby Blue", που σε συνδυασμό με το συνεχές «σχολιασμό» της κιθάρας του Sutherland αναδεικνύει μία μελωδική υπόσταση του τραγουδιού, την οποία ίσως ούτε ο ίδιος ο συνθέτης της να μην είχε συνειδητοποιήσει. Και ενώ η επιτυχία τους χτυπάει την πόρτα, το ίδιο κάνει και η αστυνομία, που θεωρώντας τους στίχους τους επικίνδυνους δεν τους αφήνει σε ησυχία.
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image004.jpg)
Όχι ότι και οι ίδιοι δεν πήγαιναν γυρεύοντας. Ειδικά οι Hall και Erickson είχαν χαθεί στην αναζήτηση μίας «ευρύτερης αντίληψης» και «επέκτασης του ασυνείδητου», με αποτέλεσμα η ενασχόλησή τους με τη μουσική να γίνεται όλο και αραιότερη. Το 1967 ο Erickson συλλαμβάνεται για κατοχή μαρχιουάνας (ένα τσιγάρο!) και αντιμετωπίζει ένα δίλημμα. Ή να δεχτεί να δικαστεί με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει τη συγκεκριμένη εποχή και στη συγκεκριμένη πολιτεία (μέχρι 10 χρόνια κάθειρξη) ή να δηλώσει ότι το LSD επηρέασε το μυαλό του (ίσως όχι απολύτως ψευδές) και να ενταχθεί σε ψυχιατρική κλινική για περαιτέρω θεραπεία. Οι δικηγόροι του επιλέγουν τη δεύτερη λύση και τότε είναι που τα πραγματικά προβλήματα ξεκινούν για τον ήρωά μας.
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image005.jpg)
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image006.jpg)
Διανοητική πτώση και μουσική εξύψωση
H παραμονή του στην ψυχιατρική κλινική Rusk State Mental Hospital με διάγνωση σχιζοφρένειας θα κρατήσει μέχρι το 1972. Στη διάρκεια αυτή θα υποστεί αρκετά ηλεκτροσόκ, χορήγηση θοραζίνης και βάναυσες ψυχοθεραπείες, που μόνο τέτοιες δε θα αποδειχθούν, αφού στην πραγματικότητα θα καταστρέψουν το μυαλό του, αφήνοντάς τον σε πολύ χειρότερη κατάσταση από ό,τι ήταν όταν εισήλθε σε αυτήν.
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image007.jpg)
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image008.jpg)
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image009.jpg)
Μέσα από το "Evil One" αρχίζει να χτίζεται ο μύθος του Roky Erickson. Μουσικά η προσφορά του είναι αδιάψευστη. Τα "Two Headed Dog", "I Think Of Demons", "Bloody Hammer", "Stand For The Fire Demon", "I Walked With A Zombie", "Night Of The Vampire" και φυσικά "Cold Night For Alligators" είναι από τις ξεχωριστές στιγμές της καριέρας του. Αναδεικνύουν επιπλέον το προφίλ του βασανισμένου μυαλού του που βρίσκεται χαμένο κάπου ανάμεσα σε επιστημονική φαντασία, φτηνές ταινίες τρόμου και θρησκοληψία.
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image010.jpg)
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image011.jpg)
H Ελπίδα
Γενικά η δεκαετία αυτή περνάει με τον Erickson λίγο πολύ να βουλιάζει στην ανυποληψία και να θεωρείται από τους περισσότερους καμένο χαρτί, με σποραδικές εμφανίσεις και ηχογραφήσεις να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται στα δισκοπωλεία, στις οποίες ο ίδιος έχει από μικρή έως ανύπαρκτη ανάμειξη. Το 1989 αναπτύσσει μία εμμονή με την αλληλογραφία (όχι τη δική του, γενικά) και κατηγορείται από τους γείτονές του ότι τους κλέβει τα γράμματα. Οι κατηγορίες τελικά αποσύρονται. Ο ερχομός της δεκαετίας του '90 όμως δείχνει κάποιο φως στον ορίζοντα. Καταρχήν, πολλά και καταξιωμένα συγκροτήματα αρχίζουν ανοιχτά να τον αναγνωρίζουν ως βασική επιρροή τους, ενώ κυκλοφορούν και άλμπουμ-φόροι τιμής στη δουλειά του, όπως το "Where The Pyramid Meets The Eye", με συμμετοχές από τους The Jesus And Mary Chain μέχρι τους ZZ Top του συντοπίτη και θαυμαστή του Billy Gibbons και από τους REM μέχρι τον Julian Cope. Επιπλέον, το 1993 σημαδεύεται από την πρώτη ζωντανή εμφάνιση του βετεράνου (πλέον) μουσικού στα Austin Music Awards, ενώ ο drummer των Butthole Surfers βάζει στόχο να επαναφέρει δισκογραφικά τον Roky, εκπληρώνοντας ταυτόχρονα και ένα όνειρό του, να παίξει με το ίνδαλμά του. Το "All That May Do My Rhyme", που προκύπτει με τη βοήθεια και των υπολοίπων μελών των Butthole Surfers, τυγχάνει θετικής υποδοχής, αν και πρόκειται για κάτι πολύ μακρινό από το παρελθόν του, με ακουστικές, σχεδόν country folk εκτελέσεις κυρίως ήδη γνωστών τραγουδιών. Χαιρετίζεται πάντως ως η επιστροφή του στην πραγματικότητα, καταφέρνει να του εξασφαλίσει ένα εισόδημα που του είχε λείψει μετά από την εκμετάλλευση και το «άρμεγμα» της προηγούμενης δεκαετίας, αν και το μυαλό του είναι αλήθεια ότι είχε μερικά βήματα ακόμα να κάνει προς τη σωστή κατεύθυνση.
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image012.jpg)
Η επανένταξη
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image013.jpg)
![](file:///C:/DOCUME~1/knight/LOCALS~1/Temp/msohtml1/01/clip_image014.jpg)
Happy End
Η ιστορία ενός επαναστατημένου νέου, που, πηγαίνοντας κόντρα στην κοινωνία που ζούσε, κάνει όλες τις λάθος επιλογές και τις πληρώνει ακριβά, μόνο και μόνο για να αναγεννηθεί από τις στάχτες του, μπορεί να ακούγεται σα σενάριο κακής αμερικάνικης ταινίας. Όμως αποδεδειγμένα η κοινωνία μας θέλει τους καλλιτέχνες της τραγικούς και βασανισμένους, σαν κάτι να της χρωστάνε και αυτή να είναι η πληρωμή της. Ο Roky Erickson δεν είναι απλά ένας μικρός rock 'n' roll μύθος, είναι μία από τις θεμέλιες πέτρες στις οποίες χτίστηκε όλη η φιλοσοφία του «rock τρόπου ζωής» αλλά και μία τρανή απόδειξη ότι κάποτε, όταν το rock ήταν ακόμα επικίνδυνο, πολεμήθηκε και μέτρησε τις απώλειές του σε ανθρώπινες ζωές. Ένα είναι το σίγουρο, το Σάββατο 4/12 θα είμαστε εκεί να προσκυνήσουμε μία από τις σημαντικότερες rock προσωπικότητες που έπαιξαν ποτέ στην Ελλάδα, ένα όνειρο που για πολλούς από εμάς έμοιαζε άπιαστο. Και μην ξεχάσετε στο τέλος να «click your fingers applauding the play»...
Κώστας Σακκαλής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου