Του Ιορδάνη Κουμασίδη
Σε κάθε βιβλιογραφική αναφορά του Ηράκλειτου, μπροστά από το όνομά του συναντούμε χαρακτηρισμούς όπως σκοτεινός, εκκεντρικός, αμφίσημος (ή και πολύσημος), αινιγματικός, ποιητικός και ούτω καθ’ εξής. Το παράξοδο είναι πως σπανίως, πλην των μελετητών, ανατρέχει κανείς στα σωζόμενα αποσπάσματά του – σίγουρα σπανιότερα από τις προσφυγές που γίνονται στα αντίστοιχα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Η χρήση του παραμένει κυρίως αποφθεγματική, ή αλλιώς, με τα λόγια του Κώστα Αξελού, «στη συνολική αλλά αφοριστική κι αποσπασματική σκέψη του Ηράκλειτου δεν είναι δυνατόν ν’ αντιστοιχεί παρά μια ερμηνεία αποσπασματική, μολονότι σκοπεύει σε μια συνολική σύλληψη» (Ο Ηράκλειτος και η Φιλοσοφία, Εξάντας, 1976, σελ. 321).
Τι έχει να προσφέρει λοιπόν ακόμη μια μετάφραση των Απάντων του; Η συγκεκριμένη έκδοση προφανώς αρκετά. Το κυρίως σώμα αποτελείται από την μετάφραση και τον πρόλογο του Τάσου Αρβανιτάκη, ενώ επισυνάπτονται η κλασική και εμπεριστατωμένη εισαγωγή του μεγάλου ελληνιστή William Guthrie (σε μετάφραση του ακαταπόνητου Θεόδωρου Μαυρόπουλου), πληροφορίες για τη ζωή και τη διδασκαλία του Ηράκλειτου που αντλούνται και παρατίθενται σε πρωτότυπο και μετάφραση μεταξύ άλλων από τον Διογένη Λαέρτιο, τον Αέτιο, τον Πλούταρχο, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Τέλος, ένα ενδιαφέρον επίμετρο του Θεόδωρου Χρηστίδη υπό τον τίτλο ‘Άνθρωπος, Ζωή, Σύμπαν’ καθώς και μια αξιοπρεπή βιβλιογραφική καταγραφή. Από τις δουλειές που διατηρούν μια αξία είτε ως κλασικά αναγνώσματα είτε ως επιστημονικά εργαλεία.
.jpg)
.jpg)
